اسلام آباد۔10جون (اے پی پی)آندے مالی سال دا ساݙھے نو سو ارب روپے دا وفاقی بجٹ پیش، سرکاری ملازمین دی تنخواہیں اچ 15 فیصد ایڈہاک ریلیف ملسی، سابقہ ایڈہاک ریلیف بنیادی تنخواہ اچ ضم، ٹیکس محصولات ہدف 7004ارب روپے، انکم ٹیکس دی ڳھٹو ڳھٹ شرح 6 لکھ روپے توں ودھا تے 12 لکھ روپے کرݙتی، زرعی مشینری تے کسٹم ڈیوٹی اتے مختلف اجناس دے بج تے سیلز ٹیکس ختم، نان ٹیکس ریونیو 2 ہزار ارب روپے ہوسی، این ایف سی ایوارڈ دے تحت صوبیاں کوں 41 سو ارب روپے ملسن، ݙو سو یونٹ توں ڳھٹ استعمال کرݨ آلے صارفین کوں سولر پینل کیتے سوکھے قرضے ݙتے ویسن، سولر پینل تے سیلز ٹیکس وی ختم، شرح سود دا ہدف 11 عشاریہ 5 فیصد ہوسی، شرح نمو 5 فیصد مقرر کیتا ڳئے۔ قومی اسمبلی اچ وفاقی وزیر خزانہ مفتاح اسماعیل آندے مالی سال دا وفاقی بجت پیش کریندے آکھیے جو اوکھے حالات دے باوجود ملکی معیشت بارے فیصلیاں اچ ساریاں اتحادی سیاسی جماعتاں کوں اعتماد اچ ڳھدا ڳئے، اڄوکی حکومت کولو ٻہوں ڳھٹ ویلھا اے، اساں او ساریاں تبدیلیاں کرݨ دی کوشش کیتی اے جیندے نال معیشت اتے ملک دا فیدہ تھیسی، اے فیصلے اوکھے ضرور ہین ٻھل ایہو دیرپا ترقی دا راستہ اے جو معاشی استحاکم تے توجہ ݙیووں، معیشت کوں چلاوݨ کیتے ڳھٹ آمدنی آلے اتے متوسط طبقے کوں مراعات ݙیوݨیاں ہوسن جو گھریلو پیداوار ودھے اتے زراعت کوں ترقی ملے، برآمدات ودھاوݨ تے توجہ ݙیوݨی ہوسی، زراعت، آئی ٹی و صنعتی برآمدات ودھاوݨیاں ہوسن، کاروبار اچ سوکھ مقامی و بیرونی سرمایہ کاری دے اقدامات کرݨے ہوسن۔
مفتاح اسماعیل آکھیا جو ایں مالی سال 5100 ارب روپے دا خسارہ متوقع اے۔ بجلی دا گردشی قرضہ 2500 ارب روپے تھی گئے، گیس دے شعبے اچ گردشی قرضہ 1400 ارب روپے اے۔ انہاں آکھیا جو سابقہ حکومت دے مہانگ پاروں وزیراعظم شہبازشریف آئن تاں انہاں کھنݙ دا ملھ ولا 70 روپے کلو کر ݙتے، اٹھا ولا 40 روپے فی کلو ݙتے، توانائی دا مسلہ ولا سر چیندا پئے، ساکوں ہݨ فوری ضروریات کیتے مہانگی ایل این جی گھنݨا پوندی پئی اے، جیڑھیا معاشی بارودی سرنگاں عمران خان وچھا ڳین اساں انہاں کوں صاف کرݨ اچ ردھے ہوئے ہیں، ایں سانڳے پٹرول دا ملھ ودھاوݨا پوئے جیڑھا ٻہوں اوکھا فیصلہ اے، وزیراعظم شہباز شریف لوکاں کوں ریلیف ݙیوݨ کیتے ڳھٹ آمدنی آلے لوکاں کوں 2ہزار روپے ماہانہ ݙیوݨ دا فیصلہ کیتے، اے امداد مالی سال 2022-23ء دے بجٹ اچ پا ݙتی گئی اے، بی ایس پی اچ ٻئے 60 لکھ ٹٻر رلیندے پئے ہیں، پچھلی حکومت دی بدانتظامی دے آفٹر شاکس نال ڈالر 200 توں وی ٹپ ڳئے اتے روپے دی قدر ڳھٹی اے، اساں کرنسی کوں مستحکم کرݨ کیتے اقدامات کیتن، امید اے ہݨ روپیہ تکڑا تھیسی۔ اینڄھے ٹیکس لیسوں جیڑھے ودھ آمدن تے ہوون اتے ایندا فیدہ وچلے اتے غریب لوکاں کوں ملے، زرعی پیداوار دے نال نال قابل کاشت رقبہ ودھاوݨ، فی ایکڑ پیداوار اچ اضافہ، خاص کر خوردنی تیل پیدا کرݨ آلیاں فصلاں مثلاً مکئی، سورج مکھی اتے کینولا دی کاشت ودھائی ونڄے، ایندے نال زرعی درآمدات ڳھٹسن اتے جاری اخراجات خسارے وی تھوڑے تھیسن۔ ساݙی کوشش اے جو ودھ پیداوار اتے برآمدی صنعتاں کوں ترقی ݙیووں جو قیمتی زرمبادلہ ملے اتے بیرونی ادائیگیاں دا توازن درست تھیوے۔ انہاں آکھیا جو نویں محصولات اتے جاری محصولات دے انتظام اتے مینجمنٹ دی لوڑھ اے، محصولات اچ چوری مکاوݨی ہوسی، نان ٹیکس ریونیو ودھاوݨا پوسی، کفایت شعاری تے توجہ ݙیوݨی ترجیح اتے حکومتی اخراجات اچ کمی بجٹ دا حصہ اے۔ انہاں آکھیا جو ڳاݙیاں ملھ ڳھنݨ تے مکمل پابندی ہودی، ترقیاتی پراجیکٹ دے علاوہ فرنیچر ڳھنݨ تے وی پابندی لائی اے، کابینہ اتے سرکاری اہلکاراں دی پٹرول دی حد 40 فیصد ڳھٹائی اے، حکومتی خرچ تے لازمی بیرونی دورے دے علاوہ سارے دوریاں تے پابندی ہوسی۔ انہاں آکھیا جو بجٹ اچ پنشن دی مد اچ آندے مالی سال 530 ارب روپے دا تخمینہ اے، پنشن فنڈ قائم کریندے پئے ہیں، معاشی ترقی کیتے میڈیم ٹرم میکرو اکنامک فریم ورک ٻݨائے، کرنٹ اکائونٹ خسارے دے بغیر گروتھ ڳھنݨ کیتے آندے پنڄ سال توازن وگاڑیے بغیر گھٹو گھٹو 5 فیصد گروتھ ڳھدی ویسی، جی ڈی پی 67 کھرب روپے توں ودھا تے آندے مالی سال 78.3 کھرب روپے تئیں ڳھن ویسوں، اڄ افراط زر 11.7 فیصد اے، زری و مالیاتی پالیسی چنڳی کر تے مہانگ مکاوݨ دی کوشش اچ ہیں، آندے سال مہانگ دی شرح 11.5 فیصد کیتا ویسی۔
انہاں آکھیا جو ایف بی آر ٹیکسز دی شرح جی ڈی پی دا تقریباً 8.6 فیصد اے جیکوں آندے سال 9.2 فیصد تک ڳھن ویسوں، مجموعی خسارہ جی ڈی پی دا 8.6 فیصد اے، ایکوں ڳھٹا تے 4.9 فیصد کرݨے، ایویں مجموعی پرائمری بیلنس، جیڑھا جی ڈی پی دا منفی 2.4 فیصد اے ایکوں ودھا تے مثبت 0.19 فیصد کیتا ویسی، درآمدات 76 ارب ڈالر متوقع ہین جیکوں ڳھٹا تے 70 ارب ڈالر کیتا ویسی، برآمدات کوں 31.3 ارب ڈالر توں ودھا تے 35 ارب ڈالر کیتا ویسن تاں جو کرنٹ اکائونٹ بیلنس جی ڈی پی دے منفی 4.1 فیصد توں گھٹا تے جی ڈی پی دے منفی 2.2 فیصد تے کتیا ونڄے۔ مفتاح اسماعیل آکھیا جو ایں سال ترسیلات زر 31.1 ارب ڈالر ریکارڈ تھیسن، آندے سال اے 33.2 ارب ڈالر تعیں پڄݨ دی توقع اے۔ انہاں آکھیا جو ایں سال سود ݙیوݨ کیتے کل اخراجات 3144 ارب روپے ہوسن جیندے اچ ملکی سطح تے سود فی ادائیگی 2770 ارب روپے اتے بیرونی ادائیگیاں تے سود دے 373 ارب روپے ویسن، آندے سال ایں سانڳے کل ادائیگی 3950 ارب روپے ہوسی جیندے اچوں 3439 ارب اندرونی اتے 511 ارب روپے غیر ملکی قرض تے لڳسن۔ قانون دے مطابق حکومت دے قرض ڳھنݨ دی حد جی ڈی پی دا سٹھ فیصد مقرر کیتی ڳئی اے۔ انہاں آکھیا جو ایف آر ڈی ایل اے 2005 اچ ترمیم دے ذریعے وزارت خزانہ دے ڈیٹ مینجمنٹ آفس کوں ماہرین ݙتے ڳئن۔ بجٹ اقدامات بارے ݙسیندیں ہوئیں وزیرخزانہ آکھیا جو ایں مالی سال اچ ایف بی آر دے ریونیو 6000 ارب روپے ہوسن جئیں اچ صوبیاں دا حصہ 3512 ارب روپے رہیا۔ وفاق دا نیٹ ریونیو 3803 ارب رہیا۔ وفاقی حکومت دا نان ٹیکس ریونیو 1315 ارب روپے تھیوݨ دی توقع اے۔ کل خرچے 9118 ارب روپے ہوسن۔ پی ایس ڈی پی دے تحت خرچے 550 ارب روپے ہوسن۔ انہاں آکھیا جو دفاع تے 1450 ارب روپے خرچ تھیسن۔ وفاقی حکومت دے خرچے 530 ارب، پنشن تے 525 ارب روپے اتے سبسڈیز دی مد اچ 1515 ارب روپے خرچ تھیسن اتے گرانٹ دی مد اچ 1090 ارب روپے خرچ تھیسن۔ ملکی دفاع کیتے 1523 ارب روپے، سول انتظامیہ دے خرچیاں کیتے 550 ارب روپے ہوسن۔ پنشن دی مد اچ 530 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ وفاقی حکومت 23۔2022 دے بجٹ اچ بے نظیر انکم سپورٹ پروگرام کیتے 364 ارب روپے رکھین۔
جمعے کوں وزیر خزانہ مفتاح اسماعیل بجٹ تقریر اچ ملک دے پسماندہ اتے غریب ٻھیݨیں اتے بھراواں کیتے ، کیتے ڳئے اقدامات دا ذکر کریندیں ہوئیں آکھیا جو انہاں کیتے اساں بے نظیر انکم سپورٹ پروگرام دی مختص رقم ودھائی اے جیڑھی جو 2021-22 اچ 250 ارب روپے ہئی۔ 2022-23 دے بجٹ اچ اے رقم ودھا تے 364 ارب روپے کر ݙتی اے۔ ایندے علاوہ 12 ارب روپے دی رقم یوٹیلٹی سٹورز کارپوریشن تے شہیں دی سبسڈی کیتے رکھی ڳئی اے۔ پنج ارب روپے دی ودھیکی رقم رمضان پیکیج کیتے رکھی ڳئی اے۔انہاں آکھیا جو ݙاہ ہزار ٻئے طالب علماں کوں بے نظیر انڈر گریجویٹ سکالرشپ ݙتا ویسی جئیں کیتے نو ارب روپے توں ودھ رقم رکھی ڳئی اے۔ انہاں آکھیا جو پٹرولیم دے شعبے اچ اساں بقایا جات ݙیوݨ کیتے 248 ارب روپے رکھین اتے اگلے مالی سال کیتے 71 ارب رپوے ݙتے ویسن۔ تعلیم بارے وزیرخزانہ آکھیا جو کئی مالی مجبوریاں اتے ایں حقیقت دے باوجود جو اے شعبہ ہݨ صوبیاں کوں منتقل کر ݙتا ڳئے اساں ہایئر ایجوکیشن کمیشن کیتے حالیہ بجٹ اچ 65 ارب روپے دی رقم رکھی اے۔ ایندے علاوہ 44 ارب روپے ایچ ای سی دی ترقیاتی سکیماں کیتے رکھیے ڳئن۔ ملک اچ طلباء کوں ہک لکھ لیپ ٹاپ سوکھی قسطاں تے ݙتے ویسن۔ وزارت برائے فوڈ سیکورٹی ، پلاننگ کمیشن اتے صوبیاں دے تعاون نال ہک ترائے سال شرح نمو دی حکمت عملی ٻݨائی اے۔ نینگراں کیتے مختلف سکیماں رکھی ڳئن۔ یوتھ ایمپلائمنٹ پالیسی دے تحت 20 لکھ توں ودھ روزگار دے موقع تئیں نینگراں دی رسائی یقینی ٻݨائی ویسی۔ ماحولیاتی تبدیلی دے اثرات کوں ݙیکھدیں ہوئیں نینگراں دی مثبت سرگرمیاں کوں ݙیکھدیں ہوئیں ‘گرین یوتھ موومنٹ’ شروع کر ݙتا ڳئے۔ میرٹ تے مفت لیپ ٹاپ ݙیوݨ، ہر کہیں کوں قسطاں اچ لیپ ٹاپ ݙیوݨ اتے 250 منی اسپورٹس سٹیڈیم ٻݨاوݨ کیتے رقم رکھی ڳئی اے۔ وزیرخزانہ سرمایہ کاری بارے آکھیا جو ملک اچ سرمایہ کاری دے ودھارے کیتے نویں حکمت عملی تے کم تھیندا پئے جئیں دے تحت سرمایہ کار دوست ماحول پیدا کیتا ویسی اتے پیچیدہ طریقے کار کوں ختم کیتا ویسی۔ انہاں آکھیا جو وزیراعظم شہباز شریف ہدایت کیتی جو خیبرپختونخوا اچ رشکئی، پنجاب اچ لاہور اتے سندھ اچ دھابے جی دی ڄاہ تے سپیشل اکنامک زون کوں فوراً بجلی اتے گیس ݙیوݨ پہلی ترجیح اے۔ 2018ء اچ ملکی تاریخ اچ پہلی ”فلم اتے کلچر پالیسی” اساݙے دور اچ کابینہ منظور کیتی ہئی۔ بدقسمتی نال گزریل چار سال ایں تے عمل نہ تھیا۔ 2018 دی فلم تے کلچر پالیسی تے عملدرآمد شروع کریندیں ہوئیں فلم کوں صنعت دا درجہ ݙتا ڳئے۔ ہک ارب سالانہ دی لاگت نال ”بائیڈنگ فلم فنانسن فنڈ” ٻݨاوݨ نال فنکاراں کیتے ‘میڈیکل انشورنس پالیسی’ شروع کیتی ویندی پئی اے۔ ہک ارب روپے دی لاگت نال ‘نیشنل فلم انسٹی ٹیوٹ’ اتے ‘پوسٹ فلم پروڈکشن فسیلٹی دے علاوہ ‘نیشنل فلم سٹوڈیو’ ٻݨایا ویسی۔ سینما، پروڈکشن ہائوسز، فلم میوزیمز، پوسٹ پروڈکشن فسیلٹی کوں ”سی ایس آر” دا درجہ ݙتا ویندا پئے۔ فنانس بل 2022ء دے ذریعے کسٹم ایکٹ 1969ئ، فنانس بل 2018ء اچ ترمیم کر تے نویں فلم، ڈرامیاں کیتے آلات منگواوݨ تے سیلز ٹیکس صفر اتے انٹرٹینمنٹ ڈیوٹی ختم کیتی ویندی پئی اے۔ پبلک سیکٹر ڈویلپمنٹ پروگرام بارے وزیرخزانہ آکھیا جو وفاقی ترقیاتی پروگرام کیتے 800 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ صوبے اتے خصوصی علاقہ جات (آزاد کشمیر اتے گلگت بلتستان) کیتے پی ایس ڈی پی اچ رقم ودھار تے 136 ارب روپے کر ݙتی ڳئی اے۔ توانائی/ بجلی بارے وزیرخزانہ آکھیا جو بجلی دی پیداوار ،ترسیل اتے ونڈ کوں بہتر کرݨ حکومت دی ترجیح اے۔ بجلی دے شعبے کیتے 73 ارب روپے دی رقم ݙتی ڳئی اے جئیں اچ 12 ارب روپے وزیراعظم دے اعلان دے مطابق مہند ڈیم دی جلدی تکمیل تے خرچیے ویسن۔ توانائی اتے آبی وسائل دے پراجیکٹ ہک ݙوجھے نال جڑیے ہن جئیں کیتے کل 183 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ ٹرانسپورٹ اتے مواصلات دا ذکر کریندیں ہوئیں وزیرخزانہ آکھیا جو شاہراواں اتے بندرگاہیں کیتے 202 ارب روپے رکھیے ڳئے ہن۔ وزیرخزانہ سماجی شعبے دا حوالہ ݙیندیں ہوئیں آکھیا جو پاکستان ایس ڈی جیز دا دستخط کنندہ اے اتے ایس ڈی جیز دے اہداف حاصل کرݨ کیتے کوششاں اے۔ عوام دی زندگی سوکھی ٻݨاوݨ کیتے اتے کمزور طبقے عوام دی خدمات کیتے ستر ارب روپے دی رقم رکھی ڳئی اے۔ ایندے علاوہ سماجی شعبے اچ کئی ݙوجھی سکیماں کیتے 40 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ بجٹ اچ اعلیٰ تعلیم دے منصوبیاں کیتے 51 ارب روپے ری رقم رکھݨ دی تجویز اے۔
صحت بارے وزیرخزانہ آکھیا جو عوام کوں صحت دی بہتر خدمات ݙیوݨ، کئی بیماریاں دے سدباب اتے انہاں تے قابو پاوݨ، طبی آلات دی فراہمی، ویکسی نیشن اتے صحت دے اداریاں دی صلاحیت کار اچ ودھارا کیتے چووی ارب روپے دی رقم رکھی ڳئی اے۔ ماحولیاتی تبدیلی دا حوالہ ݙیندیں ہوئیں وزیرخزانہ آکھیا جو ایں اوکھے ویلھے اساں ماحولیاتی تبدیلی دی اہمیت توں غافل کائنی۔ ایں نال نبڑݨ کیتے تقریباً ݙاہ ارب روپے رکھیے ڳئن۔ ایں اچ شجرکاری اتے قدرتی ماحول ٻݨاوݨ دے ٻئے منصوبے شامل ہن۔ وزیر خزانہ ، سائنس و ٹیکنالوجی اتے آئی ٹی دا ذکر کریندیں ہوئیں آکھیا جو حکومت آئی ٹی دے شعبے اچ تربیت ݙیوݨ، نینگراں کوں لیپ ٹاپ ݙیوݨ، نیٹ ورک بہتر ٻݨاوݨ اتے آئی ٹی برآمدات کوں ودھاوݨ کیتے 17 ارب روپے رکھین۔ وزیرخزانہ زراعت اتے فوڈ سکیورٹی بارے اقدامات تے ݙسیندیں ہوئیں آکھیا جو زرعی شعبے اچ جدت اتے مشیناں دا استعمال ودھاوݨ، لیزر نال زمین ہموار کرݨ، آبپاشی اچ جدت ڳھن آوݨ، معیاری بڄ ݙیوݨ اتے زرعی پیداوار دی برآمد کیتے 11 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ انہاں آکھیے سپیشل اکنامک زونز کیتے ضروری انفراسٹرکچر تے سروسز ݙیوݨ کیتے اقدامات اڳلے سال دے منصوبہ جات اچ شامل ہن تاں جو ملکی اتے بین الاقوامی منڈیاں اچ مارکیٹ شیئر کوں ودھایا ونڄ سڳے اعلیٰ ٹیکنالوجی تے مبنی ویلیو ایڈڈ برآمدات، مؤثر مارکیٹنگ، معدنیات دے شعبے اتے انڈسٹری دے ٻئے شعبہ جات اچ سرمایہ کاری کیتے بجٹ اچ 5 ارب روپے تجویز کیتے ڳئن ۔ وزیر خزانہ آکھیے جو انکم ٹیکس تے کیپیٹل ویلیو ٹیکس تے ودھ انحصار، غیر پیداواری اثاثہ جات تے ٹیکس دا نفاذ، پیداواری اثاثہ جات دی حفاظت اتے صاحب ثروت لوکاں تے ٹیکس دا نفاذ موجودہ حکومت دے ٹیکس پالیسی دے بنیادی اصول ہن ۔ انہاں آکھیے جو سارے ڄاݨدن جو پاکستان اچ سرمایہ کاری کیتے سازگار ماحول میسر کائنی تے نہ ہی ٹیکس دا موجودہ نظام انٹر پرینیورشپ دی حوصلہ افزائی کریندے اے نویں کاروبار دی حوصلہ شکنی کریندے جݙاں جو ریئل اسٹیٹ اچ سرمایہ کاری دی حوصلہ افزائی کریندے ۔ اے یقیناً ھک ناخوشگوار پہلو اے اتے اے معاشی ترقی اچ رکاوٹ پیندے ۔ انہاں آکھیے جو اے ریئل اسٹیٹ دیاں قیمتاں اچ مصنوعی ودھارے دا سبب بݨدے جیں توں رہائشی سہولت متوسط طبقے اتے عام آدمی دی پہنچ توں پرے تھیندی ویندی اے۔ ایں غیر پیداواری سرمایہ کاری توں حاصل تھیوݨ آلی رقم ھک پاسے مہانگ دا سبب بݨدی اے تاں ݙوجھے پاسے معاشرے اچ بے چینی دا ذریعہ بݨدی اے ۔ اساں ریئل اسٹیٹ سیکٹر دی حوصلہ شکنی نی کرݨا چاہندے لیکن اساں ایں شعبے کوں ایجھے پاسے گھن ونڄݨ چاہندن جتھاں اے شہراں دی ترقی دا انجݨ بݨ سڳے ۔ ساݙی تجاویز دا مقصد کثیر المنزلہ تعمیرات دے کلچر کوں ودھارا ݙیوݨ اے جیڑھا جو ساری دنیا اچ رائج اے ، ایں توں غیرتعمیر شدہ پلاٹاں اچ افواہیں تے مبنی سرمایہ کاری دی حوصلہ شکنی کیتی ونڄ سڳے ۔ وزیر خزانہ آکھیے جو حکومت کاروبار دوست ماحول بݨاوݨ دا ارادہ رکھدی اے، اے بدقسمتی رہی اے جو انکم ٹیکس دی وصولی دا وݙا حصہ ودہولڈنگ ٹیکس تے مبنی اے۔ ود ہولڈنگ ٹیکس دا نظام نہ صرف ٹیکس دے ڈھانچے اچ وڳاڑ پیدا کریندے بلکہ کاروبار کرݨ اچ مشکلات دا سبب بݨدے ۔ ساݙی حکومت دا مقصد ایں وڳاڑ کوں مکاوݨا اے ۔ ساݙی ترجیحات اچ ود ہولڈنگ ٹیکس دی تعداد کوں گھٹ کرݨ ، حتمی ٹیکسز کوں گھٹ توں گھٹ ٹیکس اچ بدالݨ تے گھٹ توں گھٹ ٹیکس کوں ایڈجسٹ ایبلٹیکس اچ بدلݨ اے ۔ انہاں انکم ٹیکس اچ رعایتی اقدامات دے حوالے نال کجھ اہم تجویز پیش کریندے ہوئیں آکھیے جو ایں امر اچ کوئی شک کائنی ساݙے معاشرے اچ تنخواہ دار طبقہ ساریں توں ودھ معاشی مسئلیں اچ جکڑیا ہویا اے مگر ایندے باوجود ایں طبقے تے ٹیکس دا ودھارا ٻوجھ وی پاتا ڳئے، لہٰذا ساݙٰ حکومت تنخواہ دار طبقے دی معاشی پریشانیاں دے ازالے کیتے ٹیکس چھوٹ دی موجودہ حد 6 لکھ روپے توں ودھا تے 12 لکھ کرݨ دی تجویز ݙی اے ، ایں توں تنخواہ دار لوکاں کوں فیدہ تھیسی جیں توں ھک مثبت معاشی سائیکل پیدا تھیسی تے اے رقم کاروبار ودھاوݨ دا سبب بݨسی۔ایں توں تنخواہ دار لوکاں دی ڈسپوزیبل انکم اچ ودھارا تھیسی تے مستقبل اچ زیادہ ٹیکس محصولات دے ذریعے قومی معیشت کوں وی فیدہ تھیسی ، انہاں ݙسائے جو مہ نگ دے پیش نظر بزنس انڈی وژولز تے اے او پیز کیتے چھوٹ دی بنیادی حد 4 لکھ توں ودھا تے 6 لکھ کرݨ دی تجویز اے انہاں آکھیے جو ایں ویلھے بہبود سیونگ سرٹیفکیٹس، پنشنرز، بینیفٹ اکاؤنٹ تے شہداء فیملی ویلفیئر اکاؤنٹ اچ سرمایہ کاری توں حاصل تھیوݨ آلے منافع تے ودھ توں ودھ 10 فیصد ٹیکس لاتا ونڄ سڳدے اینکوں گھٹ کرتے پنشنرز کوں مزید ریلیف ݙیوݨ کیتے 5 فیصد کرݨ دی تجویز اے۔ انہاں آکھیے چھوٹے ریٹیلرز کیتے ھک فکسڈ انکم اتے سیلز ٹیکس دا نظام تجویز کیتا ویندا پئے جیں اچ ٹیکس دی وصولی بجلی دے ٻلا نال کیتی ویسی ،رجسٹریشن اتے رپورٹنگ دا سوکھا نظام گھن آیا ویسی ۔ جیڑھا جو ریٹیلرز حضرات کیتے ٻہوں سوکھا ہوسی ۔ اے ٹیکس 3 ہزار توں 10 ہزار روپے تئیں ہوسی ۔ اے ھک حتمی حل ہوسی۔ انہاں آکھیے جو ایں ڳالھ دی ضمانت ݙینداں جو ایں ٹیکس دی ادائیڳی دے بعد ایف بی آر تساکوں ایں بارے سوال پچھݨ دا مجاز نہ ہوسی انہاں آکھیے جو صنعتی اداریں تے ٻئے کاروبار کوں پہلے سال اچ 50 فیصد ابتدائی ڈپریسی ایشن چارجز کوں ایڈجسٹ کرݨ دی اجازت اے جیڑھا جو صنعتی اداریں کیتے اضافی ٻوجھ تے مالی مشکلات دا باعث بݨدا پئے ، موجودہ معاشی مشکلات صاحب حیثیت لوکاں توں جذبہ ایثار و قربانی دا تقاضا کریندن تے لوڑھ ایں امر دی اے جو صاحب ثروت طبقہ اڳوں ودھ تے قومی تعمیر و ترقی اچ آپݨا بھرپور کردار ادا کرے ۔ لہذا اساں ٹیکس دا ھک ایجھا نظام وضع کرݨ دا ارادہ رکھیندوں جتھاں سارے طبقات اثاثیں تے مساوی طریقے نال ٹیکس لاتا ونڄے ۔ہݨ پاکستان اچ واقع منقولہ جائیداد دے کیپیٹل گین تے ھک سال ہولڈنگ پیریڈ دی صورت اچ 15 فیصد ٹیکس لاگو کرݨ دی تجویز اے جیڑھا جو ہر سال ڈھائی فیصد دی کمی دے نال چھی سال دے ہولڈنگ پیریڈ دی صورت اچ صفر تھی ویسی ۔ انہاں آکھیے جو فائلرز کیتے پراپرٹی دی خرید و فروخت تے ایڈوانس ٹیکس دی شرح موجودہ شرح 1 فیصد وں ودھ تے 2 فیصد کرݨ دی تجویز اے جݙاں جو نان فائلرز دی حوصلہ شکنی کرݨ کیتے پراپرٹی دے خریداراں کیتے ایڈوانس ٹیکس دی شرح ودھا تے 5 فیصد کرݨ دی تجویز اے۔ انہاں آکھیے کون نی ڄاݨدا جوپاکستان ایں ویلھے سنگین معاشی حالات توں لنگھدا پئے ، وزیر خزانہ آکھیے جو صاحب حیثیت طبقے تے ٹیکس دا ٻوجھ پاوݨ دی ساݙی پالیسی دے تسلسل اچ 1600 سی سی توں ودھ موٹر گاݙیاں تے ایڈوانس ٹیکس ودھاوݨ دی تجویز اے۔ الیکٹرک انجݨ دی صورت اچ قیمت دے 2 فیصد دی شرح توں ایڈوانس ٹیکس وی وصول کیا ویسی ، ایں طرح نان فائلرز کیتے ٹیکس دی شرح کوں موجودہ 100 فیصد توں ودھا تے 200 فیصد کیتا ویسی ، انہاں آکھیے جو بینکنگ سیکٹر اعلی شرح سود تے سرکاری سیکیورٹیز اچ محفوظ سرمایہ کاری دی وجہ وں غیر معمولی آمدن حاصل کیتی اے ۔ لہذا ٹیکس دی حقیقی صلاحیت کوں گھنݨ کیتے بینکنگ کمپنیاں تے ٹیکس دی موجودہ شرح 39 فیصد توں ودھا تے 42 فیصد کرݨ دی تجویز اے جیندے وچ سپر ٹیکس وی
شامل اے۔
وزیر خزانہ قومی معیشت کوں دستاویزی بݨاوݨ کیتے اہم تجویزاں پیش کریندے ہوئیں ݙسائے ٹیکس دے نفاذ کوں یقینی بݨاوݨ کیتے رہائشی شخص کوں متعین کرݨ دے معیار اچ ترمیم کیتی ویندی پئی اے ۔ وزیراعظم پاکستان دے وژن موجب ٹیکس بیس کوں وسیع کرتے ٹیکس نادہندہ شعبیں تے توجہ ݙے تے محصولات ودھاوݨ چاہندی اے حکومت ٹیکساں اچ ریلیف ودھاوݨ چاہندی اے تاں جو ملک اچ عام آدمی کوں فیدہ تھیوے ۔ سولر پینلز دی درآمد اتے مقامی سپلائی کوں سیلز ٹیکس توں استثنیٰ ݙیوݨ دی تجویز اے۔ ایں توں علاوہ 200 یونٹ توں گھٹ بجلی استعمال کرݨ آلے صارفین کوں سولر پینل دی خریداری تے بینکاں توں سوکھے قرضے ݙیوائے ویسن ایں توں ماحول دوست طریقے توں بجلی بݨاوݨ کوں ودھارا تھیسی تے درآمد شدہ مہانگے تیل تے گیس دا استعمال گھٹ ویسی۔ زراعت کوں سوکھا کرݨ کیتے ٹریکٹرز، زرعی آلات، کݨک ، مکئی، کینولا، سورج مکھی اتے چاول سودھے مختلف اجناس دے بجاں دی سپلائی تے سیلز ٹیکس واپس گھنݨ دی تجویز اے۔ خیراتی ہسپتال صحت دیاں سہولتاں ݙیوݨ کیتے چنڳاں کردار نبھیندے پئن ۔ خیراتی ہسپتالاں کوݨ درآمد/عطیات اتے 50 یا ایں توں ودھ بستریں آلے خیراتی / غیر منافع بخش ہسپتالاں کوں بجلی سودھے مقامی سپلائیز تے مکمل چھوٹ ݙیوݨ دی تجویز اے۔وزیر خزانہ آکھیے جو سرکاری ملازمین دا اے پراݨا مطالبہ ہئی جو ماضی دے ایڈہاک ریلیف کوں بنیادی تنخواہ اچ ضم کیتا ونڄے ، حکومت اے مطالبہ من ڳھدے ایڈہاک ریلیف کوں بنیادی تنخواہ اچ ضم کرݨ دا فیصلہ کیتا ڳئے ، انہاں بجٹ تقریر مکیندے ہوئیں آکھیے سارے ڄاݨدن جو ملکی معیشت سخت دٻاؤ وچ اے مگر اے وی سارے ڄاݨدن جو اساں ہمیشہ قوم دی خدمت کوں اپݨی ترجیح سمجھیے ، اساں تساں نال وعدہ کریندوں جو عوام دی پرزور حمایت اتے اﷲ دے فضل و کرم نال ملکی معیشت کوں ایں بحران توں کڈھیسوں ، چھیکڑی اچ میݙی پوری قوم توں اپیل اے جو ملک ایں ویلھے جیڑھے حالات توں ݙوچار اے انہاں دی اصلاح کیتے اساں ساریں کوں رل تے اپݨی ساری تر توانائی اتے توجہ ملکی ترقی تے مرکوز کرݨی چاہیدے۔ اساکوں بھرپور جذبے نال کوشش کرݨی ہوسی تےثابت کرݨا ہوسی جو اساں ھک زندہ قوم ہیسے۔ بقول مصور پاکستان علامہ اقبال
وہ کل کے غم و عیش پہ کچھ حق نہیں رکھتا
جو آج خود افروز و جگر سوز نہیں ہے
وہ قوم نہیں لائق ہنگامہ فردا
جس قوم کی تقدیر میں امروز نہیں ہے۔
